U Zagrebu u subotu i nedjelju, 8. i 9. studenoga organiziran je međunarodni, međureligijski i interdisciplinarni simpozij »Novi religiozni pokreti, sekte i kultovi«, koji je okupio više od dvadeset predavača iz Hrvatske, Italije, Rumunjske, Srbije, Indije i Sudana.
Riječ je o trećem u nizu od četiri simpozija koje je inicirao Centar za međureligijski dijalog Hrvatske provincije franjevaca konventualaca »Hrvatski areopag« u zajedništvu s Međunarodnim franjevačkim centrom za dijalog i Nadbiskupijskim pastoralnim institutom u Zagrebu, u čijim je prostorijama simpozij i održan. Otvorenju simpozija prisustvovao je zagrebački nadbiskup kardinal Josip Bozanić. Podsjetio je da u samim korijenima kršćanstva leži činjenica da su svi ljudi stvoreni od Boga i pozvani na suradnju.
»Naš stav je stav dijaloga, ali i opreza. Taj stav poziva na mudrost jer je danas čovjek izložen različitim manipulacijama. Katolička Crkva otvorena je za sve razgovore bez straha i s uvažavanjem, ali smo jako osjetljivi tamo gdje se čovjekom pokušava manipulirati«, zaključio je kardinal Bozanić u pozdravnom govoru.
Okupljenima se na otvorenju obratio ravnatelj »Hrvatskoga areopaga«, provincijalni ministar Hrvatske provincije sv. Jeronima franjevaca konventualaca fra Josip Blažević: »Na pragu Godine posvećenoga života i poticaja Crkve na novu evangelizaciju treba još bolje upoznati ponore ljudske duše, koju ne može ispuniti ništa manje od Boga.« Fra Josip je naglasio da je želja organizatora simpozija kvalitetno informiranje suvremenoga društva i preventivno djelovanje, da bi se izbjegle moguće negativne posljedice uključenja u suvremene sekte, kultove i nove religiozne pokrete.
Predavači simpozija ponudili su vrijedne uvide u brojne aspekte odnosa između novih religioznih pokreta i suvremenoga društva. Njihovi cjeloviti radovi objavljeni su u zborniku simpozija.
Zbornik radova “Novi religiozni pokreti, sekte i kultovi”
U Hrvatskoj postoje dvije organizacije koje se intenzivno bave problematikom i praćenjem novih religioznih pokreta: Centar za međureligijski dijalog »Hrvatski areopag« i Centar za informiranje o sektama i kultovima (CISK). U Hrvatskoj postoji 131 vjerska zajednica. Točnih podataka o broju sekti i njihovih pripadnika nema, a istaknute su one sljedbe koje imaju najveći upliv u današnje društvo i koje na više razina utječu na pojedince, obitelji i cjelokupnu društvenu stvarnost.
Novi religiozni pokreti i sekte mogu biti vrlo opasni, što dokazuje postojanje tzv. destruktivnih organizacija, koje napadaju fizičko i psihičko zdravlje, a nerijetko i život sljedbenika, te se nastoje uvući u politički aparat države, objasnili su predavači. U Hrvatskoj takve pojave ispituje Centar za informiranje o sektama i kultovima. O kontaktu sekti s hrvatskim obrazovnim, znanstvenim i zdravstvenim institucijama govorila je zastupnica i predsjednica CISK-a Branka Dujmić-Delcourt.
Istaknula je da u Hrvatskoj nije jasno definirano komu bi se slučajevi sektaškoga kriminala mogli prijaviti, a građani nisu dovoljno upoznati s mogućim štetnim djelovanjem sekti. U Hrvatskoj je CISK uočio nekoliko zabrinjavajućih pojava povezanih sa sektaštvom: postojanje neprovjerenih terapijskih i odgojnih metoda u obrazovnom sustavu, nadriliječništvo na području zdravstva te financiranje aktivnosti sljedbi iz državnoga proračuna, naglasila je Dujmić-Delcourt. CISK je nadalje utvrdio da su u Hrvatskoj vidljivi tragovi raznih upitnih sljedbi u školskim institucijama, i to preko odgojno-obrazovnih programa koji u sebi sadrže ezoterijske elemente utemeljene na istočnjačkim religioznim postavkama, čime se, tvrde iz CISK-a, zapravo uvodi kult određenoga gurua i potpomaže njegov financijski profit. CISK navodi i primjere tih gurua koji su u Hrvatskoj zadobili popularnost i konkretnu političku potporu. Dujmić-Delcourt okupljene je informirala o nekoliko takvih poznatih gurua te o prijavama podignutima protiv njih i potpori koju su u Hrvatskoj dobivali. Jedan od njih je Svamiđi, prijavljen inozemnim agencijama zbog zloporabe autoriteta, spolne zloporabe sljedbenica, iznude novca te zloporabe mladih kao besplatne radne snage. Drugi poznati primjer je Sai Baba, na čiju je aktivnost 2001. godine reagirao UNESCO jer je bio prijavljen zbog pedofilije, ubojstva i zloporabe ljudi, a usprkos tomu hrvatsko Ministarstvo znanosti, obrazovanja i športa 2009. godine utvrdilo je da je provođenje Sai Babina programa u skladu s odgojem u duhu ljudskih vrjednota, a prema istraživanjima CISK-a ove je godine Prosvjetna inspekcija iz Splita navela da isti program ima stručno pozitivno mišljenje Agencije za odgoj i obrazovanje.
Simpozij je zaključen izlaganjima o odgovoru Crkve na pojave raznolikih novih pokreta i kultova, koja su iznijeli o. Mijo Nikić s Filozofskoga fakulteta Družbe Isusove u Zagrebu i ravnatelj Nadbiskupijskoga pastoralnoga instituta Josip Šimunović. Zaključeno je da je sve intenzivnije širenje novih religioznih pokreta čak i na tradicionalno katoličkim područjima za Crkvu znak vremena i poticaj na preispitivanje vlastitoga svjedočenja. Istaknuta je potreba obnavljanja osjećaja za zajednicu unutar Crkve na razini župa, autentične biblijske formacije i osobnoga duhovnoga vodstva vjernika. Predloženo je da se poradi na pronalaženju mehanizma za praćenje i kontroliranje fenomena sekti i novih religioznih pokreta osnivanjem posebnoga centra koji će se time baviti, organiziranjem simpozija, izdavanjem knjiga i edukacijom u školama.
fra Vladimir Vidović
Se è vero che la religione in Occidente è in recessione, cosa che sembra non accadere nelle stesse proporzio- ni in altri contesti geografi vi è ovunque, a livello planetario, un pullulare selvaggio di nuovi movimenti religiosi, sette e culti. E’ stato proprio questo il tema scelto dal Centro Francescano Internazionale per il Dialogo (CEFID), dal Centro Areopago Croato per il dialogo interreligioso (AC) della Provincia croata di S. Girolamo e dall’Istituto Arcidiocesano Pastorale (IAP) di Zagabria per un convegno internazionale, interdisci- plinare e interreligioso che si è svolto a Zagabria l’8-9 novembre nella cornice dell’Istituto Arcidiocesano pa- storale, luogo centrale della città, accanto alla cattedrale gotica. Una cinquantina (tra cui nove frati conventuali) i partecipanti alla due giorni, una sorta di percorso non- stop punteggiato da 27 relazioni di 30 minuti ciascuna, per un itinerario conoscitivo a 360 gradi che ha illumi- nato in profondità il vasto fi ne della religiosità setta- ria, marginale, esoterica, New e Next Age all’interno di diverse confessioni cristiane e grandi religioni. Con relatori dall’Asia, dall’Africa e da molti paesi europei. All’inizio dei lavori ha portato il suo saluto il Cardina- le di Zagabria, Josip Bozanić, sottolineando l’attualità della sfi che la nebulosa di queste denominazioni re- ligiose o parareligiose porta alla Chiesa, allontanando non pochi cristiani delle proprie radici battesimali. La Chiesa è certamente aperta al dialogo, ma vuole dialo- gare nella prudenza. Dopo il suo intervento sono in- tervenuti i rappresentanti delle tre istituzioni coinvolte: fra Josip Blažević, direttore dell’AC e ministro provin- ciale di Croazia, fra Silvestro Bejan, direttore del CE- FID, e don Josip Šimunović dell’IAP. Ha preso quindi la parola fra Miljenko Hontić, defi e generale, che a nome dell’Ordine ha ricordato come la sfi dei nuo- vi movimenti religiosi riguarda province e comunità di tutti i continenti, per cui va presa sul serio, innanzitutto sul versante della conoscenza.
E’ stata gradita sorpresa la distribuzione degli atti, in edizione bilingue (croato-italiano), già dalla prima giornata del convegno. Ogni partecipante si è trovato in mano un elegante volume di ben 640 pagine, per cui ha avuto la possibilità di seguire gli interventi con at- tenzione e senza perdere passaggi preziosi. Cinque frati conventuali hanno svolto un intervento: Le nuove pre- senze religiose in Assisi (fra Silvestro Bejan), L’esperienza africana dal punto di vista di un missionario croato (fra Ambroz Knežić); Storia di Brahma Kumaris (fra Daniel Palattykoonathan); Vampiri, vampirismo. Tra passato e presente (fra Damian Pătraşcu); Nuova evangelizzazio- ne come risposta della Chiesa riguardo alle sette (fra Josip Blažević). Tra i relatori di rilievo: il Metropolita della Chiesa Ortodossa Serba di Zagabria e Ljubljana, S.E. Porfi ije Perić; Luciano Moše Prelević, sommo rabbino nella Croazia e supremo rabbino di Monte Negro; Zoran Luković, consulente generale della polizia serba.
La full immersion nelle molte tematiche aff ontate dal convegno è stata decisamente impegnativa ma al con- tempo affascinante.
Non sono mancati momenti fraterni di visita alla città, ai suoi luoghi caratteristici e alla bellissima cattedrale. La giornata di lunedì 10 è stata interamente dedicata al Parco Nazionale dei Laghi di Plitvice, una vera meravi- glia del creato, mentre martedì ci siamo recati al museo di Krapina, dove si trova il celebre museo dell’uomo di Neandertal. Per fi e, una breve visita al castello di Trakošćan, e una sosta per discutere in gruppo sulla qualità dell’esperienza condivisa e raccogliere idee per il futuro. Un vivo grazie al nostro angelo custode, fra Josip B., che ci ha seguiti giorno per giorno, e alla co- munità di Zagabria che ci ha generosamente e frater- namente ospitato.
Alla prossima!
fra Silvestro Bejan Delegato generale per l’Ecumenismo e il Dialogo interreligioso
Naruči knjigu